ბუდაპეშტი

ჩემს მიერ ნანახ ქალაქებს შორის ბუდაპეშტს მივანიჭებდი "ქალაქი-აღმოჩენა" ნომინაციას. ყველაზე იაფი, ლამაზი და სანახაობრივი ქალაქი, რომლის დათვალიერებაც ნამდვილად ღირს. ჩემს შემთხვევაში ეს იყო ბოლო გაჩერება ევროტურის ფარგლებში. რამდენადაც წინამორბედ ქვეყნებში ბევრი საოცრება ვნახე და პრინციპში ემოციებისგან სრულად დაცლილი ვიყავი, საერთოდ არ მქონდა მოლოდინი, რომ ბუდაპეშტი რამით გამაოცებდა. მაგრამ ასე არ მოხდა და ის რამდენიმე დღე რაც ამ ქალაქში გავატარე, სრულიად საკმარისი აღმოჩნდა სურვილი გამჩენოდა, რომ ძალიან მალე, ხელმეორედ ვეწვიო მას. (აქვე აღვნიშნავ, რომ უკვე ნანახის ახლო მომავალში ნახვა ჩემს პრინციპებს სრულიად ეწინააღმდეგება).





ქალაქი შედგება ორი ნაწილისგან - ბუდა და პეშტი. დუნაის მარჯვენა სანაპიროზე განლაგებულია ძველი ქალაქი ბუდა, შესაბამისად მარცხენა სანაპიროზე მდებარეობს პეშტის მხარე.

ბოლო წლების ტენდენციას თუ დავაკვირდებით, ბუდაპეშტში მოგზაურობა ძალიან იაფია გვიან შემოდგომასა და ზამთარში, თუმცა ჩემი რჩევა იქნება ისეთ პერიოდს ნუ შეარჩევთ, რომ სიცივის გამო გარეთ სიარული დაგეზაროთ.

ბუდაპეშტი არის ფეხით მოსიარულეთა ქალაქი, ყველაფერი ხელის გულზეა და ზედმეტი ძიების გარეშე შეგიძლია დაინახო ძირითადი ღისშესანიშნაობები, ამ ქალაქში ყველაზე ნაკლებ დროს დახარჯავ მუზეუმებში სიარულით. თუ ფინანსურ მხარეს გადავხედავთ, გემრიელი საკვები თუ ყველაფერი ის რაშიც ტურისტი ფულს ხარჯავს ევროპაში მოგზაურობისას აქ საკმაოდ იაფი ღირს, თუმცა ეჭვი მაქვს ცოტა ხანში ეს ასე აღარ იქნება მოზღვავებული ტურისტული ნაკადის გამო.


ჩემი გამოცდილებით, იმავე ფინანსების დაზოგვის მიზნით გირჩევთ არ დახარჯოთ დაახლოებით 20 ევრო წითელი ავტობუსების 2 დღიან ტურზე, რომელიც გულისხმობს ქალაქის ღირშესანიშნაობების დათვალიერებას. თუ ძალა შეგწევთ, ამ ყველაფერს თავად ადვილად შეძლებთ.

რა ვნახოთ ბუდაპეშტში:

პარლამენტის შენობა, რომელიც მდებარეობს დუნაის სანაპიროზე და წარმოადგენს მართლა შესანიშნავ ნაგებობას. ღამით თუ დღისით თვალისმომჭრელია. ჩანს ქალაქის ყველა ცენტრალური ხედიდან, განსაკუთრებით ლამაზია დუნაის მეორე სანაპიროდან შეხედო რომ მთლიანობაში აღიქვა მისი სილამაზე.





პარლამენტის შენობის მიმდებარე ტერიტორიაზე, ასევე დუნაის სანაპიროზე მდებარეობს რკინის ფეხსაცმელების მონუმენტი, რომლის ისტორია დაკავშირებულია მეორე მსოფლიო ომის დროს დახვრეტილ ებრაელთა სახელთან. აქ წარმოდგენილია 60 წყვილი სხვადასხვა ასაკის ადამიანისთვის განკუთვნილი ფეხსაცმელი. მემორიალი საკმაოდ ახალია, 2005 წელს მოხდა მისი მონტაჟი.




ვისაც ლამაზი დაისის ნახვა გიტაცებთ, გირჩევთ სწორედ ამ სანაპიროდან დააკვირდეთ მზის ჩასვლას, მართლა ლამაზ სივრცეს და ფერებს დაინახავთ.



ბუდაპეშტში მდებარეობს ყველაზე დიდი ებრაული სინაგოგა, ეს არის საკმაოდ დიდი კომპლექსი, რომელიც ნამდვილად არ უჩივის დამთვალიერებელთა სიმცირეს.





ქალაქზე ზოგადი წარმოდგენის შესაქმნელად კარგი იქნება შეიძინოთ ე.წ. კრუიზი დუნაიზე, პროგრამა არის დაახლოებით 2 საათიანი და ღირს დაახ. 12 დოლარი, თუმცა ამ შემთხვევაში შევაჭრება და ფასის დაკლება მოსულა, განსაკუთრებით თუ იმ დროს მიხვალთ როცა გემი დაძვრამდე ცოტა დროა დარჩენილი.



აუცილებლად გაისეირნეთ ქალაქის ცენტრალურ ქუჩაზე - ანდრაშის პროსპექტი, რომელიც იუნესკოს ძეგლთა დაცვის სიაშია შეტანილი. ამავე ქუჩაზე მდებარეობს ოპერა, რომლის ინტერიერის ნაწილობრივ დათვალიერება მოვახერხე, და რაც ვნახე ნამდვილად ლამაზი იყო. აღსანიშნავია, რომ ჩემი მოგზაურობის პერიოდში რამდენჯერმე წავაწყდი სცენას, როცა ოპერის წინ, შუადღისას მსახიობები მცირე დეკორაციის ფონზე ასრულებდნენ არიებს, სავარაუდოდ ეს იყო სარეკლამო სვლა საღამოს გასამართი სპექტაკლის დასაინტერესებლად, ზოგადად ამ ქალაქში ბევრგან შეხვდებით გარე კონცერტებს და შესაბამისად მარტივად დაგეგმავთ საღამოს სასიამოვნო გარემოში გასატარებლად.





ბუდას ციხე-ქალაქი მდებარეობს დუნაის მარჯვენა სანაპიროზე, ამაღლებულ და თვალსაჩინო ადგილას, საიდანაც იშლება შესანიშნავი ხედი მთელს ქალაქზე, აქ მოხვედრა შესაძლებელია, როგორც ფუნიკულიორის საშუალებით, ასევე ფეხით. თავად ამ სასახლეში განლაგებულია თანამედროვე ხელოვნების ნიმუშები, გარე ტერიტორია იმდენად ლამაზია, ჩემს შემთხვევაში, გარეთ სეირნობა ვამჯობინე და გალერეის დათვალიერება შემდეგისთვის შემოვინახე




ასევე შემდეგ ჩასვლაზე ვაპირებ ვესტუმრო ბუდაპეშტის ცნობილ თერმულ აუზს.

სასახლეს ხელმარჯვნივ ფეხით თუ ჩამოუყვები და გაივლი სასიამოვნო ხეივანს და დასახლებას, აუცილებლად მიადგები კიდევ ერთ ტაძარს და მეთევზის ციხე-სიმაგრეს,








ბუდაპეტი ყველაფერთან ერთად არის ბევრი ხიდების ქალაქი, განსაკუთრებით ლამაზია ჯაჭვის ხიდი, რომელიც ყველაზე ძველია არსებულებს შორის.




არ დაგეზაროთ შეიაროთ მთავარ საკათედრო ტაძარში (წმ.სტეფანეს სახელობის) და დაათვალიეროთ მისი ინტერიერი 




აქვე ახლოს, საკმაოდ მოკრძალებულად მდებარეობს ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტი, (CEU), რომელშიც მოხვდერა ალბათ ბევრის ოცნებაა.



ბუდპეშტში მოგზაურობისას აუცილებლად ეწვიეთ მარგიტის კუნძულს, სადაც კარგად დაისვენებთ, გაერთობით მომღერალი შადრევნით და შესაძლებლობა გექნებათ ეს საკმაოდ საინტერესო კუნძული დაათვალიეროთ სხვადასხვა გასართობი მექანიკური თუ "პედლებანი" მანქანებით.  


აღმოვაჩინე, რომ ბუდაპეშტი არის ყველაზე უცნაური ძეგლების ქალაქი

საოცარი მეტროს ქალაქი, რომელიც დღემდე ინარჩუნებს პირველად სახეს. შუაგულ ევროპაში გაოცდები, როცა მეტროს ბილეთს ხელზე მოგყიდის ვაგონის წინ ჩამომდგარი კონდუქტორი და მეტროს ვაგონის დანახვისას შეიძლება გეგონოს, რომ დროის მანქანამ რამდენიმე საუკუნით უკან დაგაბრუნა.

გამახარა ქალაქის ცენტრში ქართული კვების ობიექტები დანახვამ, სადაც ყოველ საღამოს ჩასაფრებული ვუჭვრეტდი ჰყავდათ თუ არა კლიენტი და გადავსებულ მაგიდების დანახვისას გულს უხაროდა.

ბუდაპეშტში ყოფნისას აუცილებლად დააგემოვნეთ გულიაში და შტრუდელი. ქართული სამზარეულოს მერე რაღამ უნდა გაგაოცოს ადამიანი,მარა მოგზაურობისას ადგილობრივი კერძის გასინჯვა მაინც კარგია მრავალფეროვნებისთვის.

P.S 






შემოდგომა სამცხე ჯავახეთში

ბუნებას თუ გადახედავ შემოდგომა ათასჯერ სჯობს გაზაფხულს, მაგრამ რომ ფიქრობ ამის შემდეგ წინ გელის მინიმუმ 4 თვიანი ცივი ზამთარი ისევ გაზაფხულზე ამბობ რომ წლის ყველაზე ლამაზი დროა. მე შემოდგომა მელამაზება ყველაზე მეტად, მაგრამ მზიანი. კონკრეტულად კი ოქტომბერი. 





თუ გინდა შემოდგომის სილამაზე სრულად აღიქვა ოქტომბერში უნდა მოინახულო საქართველოს ტყიან-ხიანი მხარეები. უფრო კონკრეტულად ესენია: რაჭა-ლეჩხუმ-სვანეთი, სამცხე, კახეთი. ქართლისკენ ლამაზი შემოდგომის ფერები შეგიძლიათ ნახოთ რკონში, მარტყოფის ღვთაების მამათა მონასტრის გზაზე, საბადურებისკენ და ზოგადად, ყველგან, სადაც ბევრი ხე დგას :)


ამ ყველაფრის ნახვა ერთ წელშიც შესაძლებელია თუ გაქვს დრო და ხელს თუ გიწყობს ამინდი. წელს რატომღაც მხოლოდ შაბათ-კვირას წვიმდა, ხოლო ოქტომბერი მხოლოდ ოთხ შაბათ-კვირა დღეს გულისხმობს, მერე იწყება ხეების განძარცვა ფოთლებისგან და წინ მთელი ზამთარია.

წელს რადგან მხოლოდ სამცხე ვნახე შემოდგომით, შესაბამისად მოგიყვებით როგორ შეიძლება დაგეგმოთ შემოდგომის ერთი მზიანი დღე. 
გზა, რომელიც ამ ერთ დღეში გავიარე, საკმაოდ დამღლელია, თუმცა სასიამოვნო და ფერადი. ამ ტურს თამამად შეიძლება ვუწოდო პილიგრიმული, რადგან მოვილოცეთ რამდენიმე ტაძარი

მარშუტი: თბილისი - ბორჯომი - ადიგენი - ჭულე (ვი) - ვარძია - თბილისი. ერთი გზა საშუალოდ 350 კმ. დრო - დაახლოებით 4 საათი. 





პირველი გაჩერება, ბორჯომი, კერძოდ, სერაფიმ საროველის სახელობის ეკლესია. იგი მდებარეობს საბაგირო გზის  და ეშმაკის ბორბალის მიმდებარე ტერიტორიაზე ტყეში, ულამაზეს ნაძვნარ ადგილას. ტაძრის მოლოცვის შემდეგ შეგიძლიათ დატკბეთ ქალაქის ხედებით სიმაღლიდან და თუ მუშაობს იკატავოთ ეშმაკის ბორბალზე. 









აქვე, რეკომენდაციას ვუწევ მწვანე მონასტერს, რომელიც მდებარეობს ბორჯომი - ლიკანის გზაზე, გადასახვევიდან დაახ. 1 კილომეტრში, ტყეში, ულამაზესი ადგილია. ამ ეტაპზე ჩემს მარშუტში ამ ტაძრის მოლოცვა არ იყო გათვალისწინებული, ვისაც არ აქვს ნანახი, ნამდვილად ღირს.

გაჩერება მეორე- ადიგენი, ზარზმის მამათა მონასტერი. გარდა იმისა, რომ ტაძარი დაახლოებით VIII საუკუნისაა და თავისი უნიკალური ფრესკებით წარმოადგენს ხუროთმოძღვრების ძეგლს, მერწმუნეთ, ერთ რამედ ღირს დაესწრო წირვას ამ მონასტერში და უსმინო ბერების გალობას. 






გაჩერება მესამე - ჭულე (ვი). 14 საუკუნის, წმინდა გიორგის სახელობის მამათა მონასტერი, რომელიც მდებარეობს ზარზმიდან დაახლოებით 20 წუთის გზაზე. 








ტაძრამდე მისასვლელი გზა არ არის მოასფალტებული, შესაბამისად დაბალი გამავლობის მანქანებისთვის არ არის რეკომენდირებული. გზად ლამაზი ხედები და შემოდგომის ულამაზესი სურათები იშლება. ტაძრის მიმდებარე ტერიტორიაზეა ასევე ჩანჩქერი. 











გაჩერება მეოთხე - ვარძია. 

ადიგენიდან ვარძიამდე გზად აუცილებლად გაივლით ახალციხეს და რაბათის ციხე კომპლექსს. ჩემი გათვლით რაბათის ნახვის შემთხვევაში ვარძია ნამდვილად ვეღარ მოესწრებოდა, თუ გავითვალისწინებთ იმასაც, რომ ოქტომბერში დღე საგრძნობლად მოკლეა, ხოლო ვარძიის კომპლექსი 5 საათამდეა ღია. ამიტომ ახალციხეში ამ ეტაპზე აღარ შევჩერებულვართ, გზა განვაგრძეთ ვარძიისკენ, რომელიც ეკუთვნის ასპინძის რაიონს. ახალციხიდან ვარძიამდე 60 კმ.ია. გზად გაივლით ხერთვისის ციხეს და შეგიძლიათ შორიდან თვალი შეავლოთ თმოგვის ციხესაც. სხვათაშორის, ხალხური გადმოცემით, სწორეთ თმოგვის ციხე მოიაზრება "ვეფხისტყაოსანში" ნახსენები ქაჯეთის ციხის პროტოტიპად. 





რაც შეეხება ვარძიას, როგორც ზემოთ აღვნიშნე მუშაობს 5 საათამდე. ბილეთის ფასი 3 ლარი მოზრდილებისთვის. კლდეში ნაკვეთი უნიკალური კომპლექსი, თარიღდება XII საუკუნით. აშენდა თამარის მეფობისას, მდებარეობს მდინარე მტკვრის მარცხენა სანაპიროზე. სწორედ აქ არსებულ ტაძარში შეგვიძლია ვნახოთ თამარის ფრესკა, რომელიც სულ ოთხია შემორჩენილი დღემდე (ბეთანია,ვარძია, ყინწვისი და ბერთუბანი).








ინფორმაციისთვის: ვარძიის კომპლექსის მოპირდაპირედ მდებარეობს, მეორე კომპლექსი "ვანის ქვაბები", უნიკალური ძეგლი, რომლის ნახვაც ნამდვილად ღირს.

სურათები გადაღებულია 2007 წელს:







და ბოლო, მეხუთე გაჩერება - ვარჩიის დედათა მონასტერი, რომელიც მდებარეობს ვარძიის კომპლექსიდან 2 კმ-ში. 







P.S  ე.წ. კევის ხე :)